Wat gebeurt er met je AOW als je partner naar het verpleeghuis moet?

Als je partner naar een zorginstelling of verpleeghuis gaat, komen er veel financiële vragen op je pad. Veel van onze klanten hebben vragen over de AOW, zoals:

• Wat verandert er voor de AOW door de verpleeghuis opname?
• Ik krijg een brief van de SVB dat ik de AOW mag omzetten naar alleenstaand. Wat moet ik doen?
• Wat gebeurt er met de eigen bijdrage Wlz als ik de AOW wijzig?

Krijg je AOW in een verpleeghuis?

Ja, de AOW loopt gewoon door, ook bij opname in een zorginstelling of verpleeghuis. Als je partner naar een zorginstelling of verpleeghuis gaat, ontvang je standaard de gehuwden AOW. Je kunt ervoor kiezen je dit om te zetten van gehuwden AOW naar alleenstaanden AOW.

De gevolgen van AOW omzetten naar alleenstaanden AOW

Wanneer je bij opname in een verpleeghuis, de AOW omzet van gehuwd naar alleenstaand, krijg je samen ruim € 900 extra per maand aan AOW. Jullie blijven dan gewoon getrouwd en fiscaal partner, daar verandert niets in. Maar bij de SVB staan jullie dan als ‘duurzaam gescheiden levend’. Hierdoor wijzigt de eigen bijdrage. Deze € 900 per maand extra lijkt dus heel aantrekkelijk, maar is dat vaak niet.

Wat is eigen bijdrage Wlz?

De eigen bijdrage Wlz is het bedrag dat je zelf moet betalen als je zorg krijgt in een verpleeghuis of een andere instelling die valt onder de Wet langdurige zorg. Het grootste deel van de kosten betaalt de overheid, maar een deel moet je zelf bijdragen. Hoeveel dat is, berekent het CAK op basis van je inkomen en je vermogen van twee jaar geleden. De eerste vier maanden na opname of als je partner thuis blijft wonen betaal je meestal een lagere bijdrage, daarna kan de bijdrage hoger worden. In 2025 kan de hoge eigen bijdrage oplopen tot € 2.877 per maand.

Wat is het verschil tussen hoge en lage eigen bijdrage?

De lage eigen bijdrage geldt in de eerste vier maanden van je opname of als je partner nog thuis woont. Deze bijdrage is een stuk lager, zodat je tijd hebt om je financiën aan te passen en dubbele kosten, zoals huur of hypotheek, kunt opvangen.

De hoge eigen bijdrage geldt meestal als je langer dan vier maanden in een verpleeghuis woont en geen partner meer thuis hebt. Dan kijkt het CAK alleen naar jouw inkomen en vermogen, waardoor de eigen bijdrage vaak een stuk hoger uitvalt.

De eigen bijdrage gaat meestal omhoog als je kiest voor alleenstaanden AOW

Wanneer je als getrouwd stel bij opname in een verpleeghuis kiest voor alleenstaanden AOW, is de kans groot dat de eigen bijdrage omhoog gaat. De eigen bijdrage verandert door de omzetting namelijk van een lage naar een hoge eigen bijdrage. Het CAK bepaalt de hoogte van het bedrag. Deze wordt berekend op basis van het inkomen en vermogen van degene die in de zorginstelling woont. Uiteindelijk is het CAK de instantie die dit bedrag incasseert. Dit kan oplopen tot € 2.887 per maand

Hoe verloopt het omzetten naar alleenstaanden AOW?

1. Je vraagt de wijziging aan bij de SVB. Jij of je partner geeft bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) door dat je de AOW wilt omzetten naar alleenstaanden AOW. Het CAK speelt hier nog geen rol in.
2. De SVB past jullie gegevens aan. De SVB registreert dat jullie “duurzaam gescheiden” leven. Dit betekent dat je voor de AOW als alleenstaand wordt gezien, ook al blijf je gewoon getrouwd en vaak ook fiscaal partner bij de Belastingdienst. Vanaf dat moment ontvang je het hogere alleenstaandenbedrag.
3. De SVB geeft de wijziging door aan het CAK. Zodra de AOW is omgezet, stuurt de SVB die informatie automatisch door naar het CAK.
4. Het CAK berekent opnieuw de eigen bijdrage Wlz. Het CAK kijkt naar jullie situatie en gebruikt de inkomensgegevens van twee jaar geleden (via de Belastingdienst). Bij gehuwden telt het gezamenlijke inkomen en vermogen mee, waardoor de lage eigen bijdrage geldt. Bij alleenstaanden telt alleen het inkomen en vermogen van degene die in het verpleeghuis woont. Daardoor verandert de bijdrage vaak naar de hoge eigen bijdrage, die kan oplopen tot bijna € 2.887 per maand.

Omzetten van de AOW in verpleeghuis kan veel geld kosten

Soms is de hoge eigen bijdrage lager als de opgenomen partner een laag inkomen heeft. Maar meestal zien we dat de eigen bijdrage hoger wordt na het omzetten van de AOW naar alleenstaand. Soms zo hoog dat het voordeel van de hogere AOW meteen verdwijnt door de hogere eigen bijdrage. Dan is het duidelijk dat je de AOW niet moet omzetten.

Maar ook als het voordeel van de AOW hoger is dan het nadeel voor de eigen bijdrage moet je nog even doorrekenen. Er zijn namelijk meer financiële nadelen als je de AOW omzet naar alleenstaand.

Wat verandert er nog meer als je alleenstaande AOW kiest na opname in een verpleeghuis?

Doordat jullie inkomen stijgt, betaal je meer inkomstenbelasting. Het hogere inkomen kan ook betekenen dat de zorg- en huurtoeslag lager wordt of zelfs helemaal vervalt. Deze nadelen staan ook in de brief van de SVB die je ontvangt over het omzetten van de AOW. Maar er zijn meer mogelijke nadelen:

• De eenmalige overlijdensuitkering van de AOW vervalt. Omdat jullie geen partners meer zijn voor de AOW heeft de achterblijvende partner geen recht meer op deze uitkering van ruim € 1.000;
• Als de thuisblijvende partner een WMO-voorziening heeft (zoals huishoudelijke hulp of een traplift), moet hiervoor een eigen bijdrage WMO van € 20,60 per maand betaald worden;
• Het ouderdomspensioen (van je oud-werkgever) kan lager (of hoger) worden.

Bij de berekening of het omzetten van de AOW voor jullie voordelig is, moet je dus rekening houden met al deze effecten. En dan niet alleen voor dit jaar, maar ook voor de komende jaren. Want als dit jaar je AOW-inkomen hoger wordt, dan betaal je over twee jaar een hogere eigen bijdrage.

Kan de AOW weer terug naar gehuwd?

Gelukkig kun je de keuze voor de alleenstaanden AOW éénmalig terugdraaien naar de gehuwden AOW. Dus heb je een verkeerde keuze gemaakt, dan kan dit weer hersteld worden. Maar dit kan niet met terugwerkende kracht, maar pas per volgende maand. Dus als je een brief krijgt van het CAK met die hele hoge eigen bijdrage, dan ben je eigenlijk al te laat. Het CAK loopt vaak enkele maanden achter met deze brieven, dus dan moet je toch een paar maanden die hoge eigen bijdrage betalen. Belangrijk dus om dit vooraf goed door te rekenen.

Wij bieden hulp

Veel senioren bellen ons nadat ze navraag hebben gedaan bij de SVB en het CAK om meer duidelijk te krijgen over de gevolgen van het omzetten van de AOW naar alleenstaand. Maar deze instanties kunnen alleen iets zeggen over wat er bij hun gebeurt, niet over andere instanties en het totaalplaatje.

Wij bekijken de hele financiële situatie van iemand om duidelijkheid te geven over de beste keuze voor de AOW.  Wij kijken verder dan alleen de AOW en vinden nog meer voordelen. Wil je zeker weten dat je geen dure fout maakt? Lees meer over onze dienst Financieel Ontzorgd of vraag direct een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan. We kunnen dan precies uitleggen wat we voor je kunnen betekenen.